اجتماعی
غار چال نخجیر یکی از پدیدههای تازه یاب و نادر زمینشناسی مرکز ایران است. این غار که در 14 کیلومتری شمال شرقی شهرستان دلیجان (حد فاصل نراق - دلیجان) در دامنه کوه واقع شده است و به دوران سوم زمینشناسی تعلق دارد. رسوبات دولومیتی به مقیاس قابل توجهی به صورت لایههای سفید رنگی (رسوبات سفید برفی) کف راهروها و دالانهای مسیر اصلی این غار را پوشانده است.
غار نخجیر در استان مرکزی به دنبال عوامل زمین ساختی و هوازدگی شیمیایی پدید آمده است و عموماً بلورین بوده و از پتانسیل عظیم سنگهای تزئینی برخوردار است. این غار در سال 1368 شناسایی شده و گروههای کوهنوردی تا ژرفای دو هزار متری آن پیش روی کردهاند. اخیراً نیز غارنوردان موفق شدهاند با شناسایی دو مسیر انحرافی به انتهای اصلی غار دست یابند.
ارتفاع این غار گاهی از بیست متر تجاوز میکند. درههای ژرفی که بیشتر راههای انحرافی را فراگرفتهاند، بازتاب نور از منشورهای بلور و کلسیت در کنار آویزهای متنوع، پوشش اسفنجی بلورین دیوارهها و کف غار آن را مساعد بازدید جهانگردان کرده است. سنگهای تزئینی با اشکال متنوع مانند: عقاب، لاکپشت، گوزن، کرگدن، تمساح، انسان، کبوتر و تندیسهای عظیمالجثه بلورین ایجاد شده است که بیشتر آنان از جنس آهک است.
تالارهای عروس، گل کلمی، آبشار گلی، فرسنگ و هیولا از جمله بخشهای دیدنی این غار نادر و عجیب است. در انتهای این غار استخر آبی وجود دارد و تالارهای بزرگی نیز در کنار این استخر ایجاد شده است. دهانه اصلی این غار دارای ده متر عرض و بین ده تا چهل متر ارتفاع است. این غار دارای یک شاخه اصلی و چند شاخه فرعی است که تاکنون توسط افراد محلی و غارنوردان مجرب حدود چهار کیلومتر از آن شناسایی شده است و پیشبینی میشود حدود هشت تا ده کیلومتر عمق داشته باشد.
تاکنون بالغ بر دو هزار متر فضای خشک در محوطه درونی این مجموعه شناسایی شده است که عموماً «کریستالیزه» بوده و تزئینات بلوری و اسفنجی کف، دیوارها و سقف آن از نابترین نمونههای موجود جهان است. وجود یک دریاچه در بخش انتهایی و زیردست غار که دیواره، سقف و پیکرههای اسرار آمیز آن را سنگهای عجیب محاصره کرده، زیبایی زایدالوصفی به این غار داده است. بنابر آخرین اطلاعات تاکنون ششصد متر از این دریاچه شناسایی شده است و وسعت آن بیش از سه هزار متر تخمین زده میشود.
تهویه طبیعی هوای درونی غار در فصول تابستان و زمستان یکی دیگر از عجایب این غار شگفتانگیز است، تابستان خنک و در زمستان گرم است و هیچ گاه در این مجموعه بازدید کنندگان با کمبود اکسیژن روبرو نمیشوند.