اجتماعی
هیچ راهی برای تقویت مستقیم خلاقیت وجود ندارد! تنها میتوان از طریق فرایندهای مربوط به نحوه تصمیمگیری و عبور از مراحل حل یک مسئله، میزان خلاقیت یکنفر را مشخص کرد. در این تست هم مشخص میشود که شما چگونه این مراحل گوناگون را در ذهنتان مدیریت میکنید؛ یعنی سوالهای مختلفی در زمینه مرحله درک صورت مسئله، مرحله ارائه پیشنهادها، مرحله تصمیمگیری، مرحله اجرا و... وجود دارد که توانایی شما را در این زمینه محک میزند.
این آزمون 60 سؤال است که هر سؤال، 3گزینه یا پاسخ دارد. شما باید هر سؤال را به دقت بخوانید و گزینه مورد نظر خود را با یک علامت تیک مشخص کنید، هرقدر با خود صادقتر باشید، نتیجه تستتان دقیقتر خواهد بود.
یکی از مشهورترین تستهای سنجش خلاقیت، آزمون سنجش تورنس است که 60 سؤال دارد. البته این آزمون، خطاهایی هم دارد ولی در حال حاضر یکی از معتبرترین تستهایی است که میتوانید با آن به شناخت دقیقتری از خود برسید.
1- وقتی با یک مسئله خیلی مشکل روبهرو میشوید، معمولا چه میکنید؟
الف- گریه میکنم، چون فکر نمیکنم بتوانم مسئله را حل کنم.
ب- گریه نمیکنم، اما ناراحت میشوم.
ج- سعی میکنم راه مناسبی برای حل مسئله بیابم.
2- اگر سرگرم ساختن وسیلهای باشید و ناگهان دریابید قطعه مهمی از آن را گم کردهاید، چه میکنید؟
الف- کار را متوقف میکنم.
ب- سعی میکنم قطعه گم شده را پیدا کنم و اگر نتوانم آن را پیدا کنم، کار را متوقف میکنم.
ج- قطعه گمشده را پیدا میکنم و اگر نتوانم آن را پیدا کنم، به جای آن قطعه دیگری میسازم.
3- وقتی در مکان عمومی هستید، آیا سعی میکنید حدس بزنید افرادی که دور شما هستند درباره چه چیزی بحث میکنند؟
الف- هرگز علاقهمند نیستم حدس بزنم دیگران درباره چه چیزی بحث میکنند.
ب- گاهی دوست دارم حدس بزنم دیگران درباره چه چیزی بحث میکنند.
ج- همیشه دوست دارم حدس بزنم دیگران درباره چه چیزی بحث میکنند.
4- آیا از حل مسائل دشوار لذت میبرید؟
الف- خیر، از حل مسائل دشوار لذت نمیبرم.
ب- به ندرت از حل مسائل دشوار لذت میبرم.
ج- اغلب از حل مسائل دشوار لذت میبرم.
5- اگر عضو گروهی باشید که باید مسئلهای را با همکاری یکدیگر حل کنند، چه میکنید؟
الف- خودم کاری نمیکنم و میگذارم دیگر اعضای گروه مسئله را حل کنند.
ب- گاهی در آنچه گروه انجام میدهد، شرکت میکنم.
ج- به طور فعال در آنچه گروه انجام میدهد، شرکت میکنم.
6- وقتی با مسئله تازهای روبهرو میشوید معمولا چه میکنید؟
الف- از کسی میخواهم آن را برایم حل کند.
ب- سعی میکنم با کمک کس دیگری آن را حل کنم.
ج- سعی میکنم اطلاعات بیشتری به دست آورم تا بتوانم خودم آن را حل کنم.
7- اگر درگیر حل مسئله مشکل ریاضی باشید، چه میکنید؟
الف-از معلم با شخصی میخواهم به من کمک کند.
ب-یک کتاب ریاضی مربوط مسئله را میخوانم.
ج- از منابعی که در دسترس دارم استفاده میکنم.
8- وقتی در گروهی برای حل مسئلهای کار میکنید، اعضای گروه چگونه از نظرات مبتکرانه شما استقبال میکنند؟
الف- به ندرت از نظرات مبتکرانه من استقبال میکنند.
ب- گاهی از نظرات مبتکرانه من استقبال میکنند.
ج- بیشتر از نظرات مبتکرانه من استقبال میکنند.
9- وقتی با مشکلی غیرعادی مواجه میشوید، معمولا آن را چگونه رفع میکنید؟
الف- اغلب از کسی کمک میگیرم.
ب- قبل از اینکه از کسی کمک بگیرم مدت کوتاهی تلاش میکنم تا خودم آن را حل کنم.
ج- مدتی بسیار طولانی تلاش میکنم تا خودم آن را حل کنم.
10- آیا به نظر دیگران شما سؤالات مشکلی طرح میکنید؟
الف- خیر، اینطور فکر نمیکنم.
ب- گاهی اینطور فکر میکنم.
ج- اغلب اینطور فکر میکنم.
11- آیا معمولا دوست دارید به کارهای تازه دست بزنید؟
الف- معمولا به کارهای تازه دست نمی?زنم.
ب- گاهی به کارهای تازه دست می?زنم.
ج- بیشتر به کارهای تازه دست می?زنم.
12- وقتی با مسئله پیچیده?ای روبه?رو می?شوید چه می?کنید؟
الف- سعی می?کنم خود را درگیر حل آن نکنم.
ب- ممکن است زمان کوتاهی برای حل آن تلاش کنم.
ج- زمانی بسایر طولانی برای حل آن تلاش می?کنم.
13- آیا از تجارب تازه لذت میبرید؟
الف- از تجارب تازه لذت نمیبرم.
ب- گاهی از تجارب تازه لذت میبرم.
ج- از تجارب تازه لذت میبرم.
14- وقتی در موقعیتی قرار میگیرید که از عهده آن برنمیآیید.
الف- اغلب به دیگران متوسل میشوم.
ب- گاهی به دیگران متوسل میشوم.
ج- معمولا ترجیح میدهم به خودم متکی باشم.
15- به آنچه به طور مستقل انجام میدهید، چقدر اطمینان دارید؟
الف- به آنچه خودم به طور مستقل انجام میدهم اطمینان زیادی ندارم.
ب- به آنچه خودم به طور مستقل انجام میدهم تا حدودی اطمینان دارم.
ج- به آنچه خودم به طور مستقل انجام میدهم، اطمینان زیادی دارم.
16- آیا از انجام آزمایشهای علمی لذت میبرید؟
الف- از انجام آزمایش لذت نمیبرم.
ب- از انجام آزمایش تا حدودی لذت میبرم.
ج- از انجام آزمایش خیلی لذت میبرم.
17- آیا هرگز در رؤیا فرو میروی؟
الف- خیر، من در رؤیا فرو نمیروم.
ب- گاهی، اگر وقت داشته باشم در رؤیا فرو میروم.
ج- بیشتر اگر وقت داشته باشم در رؤیا فرو میروم.
18- در بیان مطالب خود با چه سهولتی از کلمات استفاده میکنید؟
الف- معمولا اشکال دارم.
ب- گاهی اشکال دارم.
ج- به ندرت اشکال دارم.
19- بیان شما تا چه اندازه خوب است؟
الف- مطالبم را به خوبی بیان نمیکنم.
ب- گاهی مطالبم را به خوبی بیان میکنم.
ج- بیشتر مطالبم را به خوبی بیان میکنم.
20- نوشتن شما تا چه اندازه خوب است؟
الف- در نوشتن نظراتم اشکال دارم.
ب- شاید بتوانم نظراتم را بنویسم.
ج- کاملا میتوانم نظراتم را بنویسم.
21- اگر عدهای از افراد به نحوی غیرمنتظره از شما بخواهند بیش از 5 دقیقه درباره موضوعی صحبت کنید تا چه اندازه از عهده این کار برخواهید آمد؟
الف- از عهدهاش برنخواهم آمد زیرا برای آن آمادگی نداشتهام.
ب- نهایت سعی خود را خواهم کرد تا از عهده آن برآیم.
ج- به خوبی از عهده آن بر خواهم آمد.
22- برای توصیف چیزی با چه سهولتی به کلمات دست پیدا میکنید؟
الف- معمولا این کار برایم دشوار است.
ب- گاهی این کار برایم آسان است.
ج- بیشتر این کار برایم آسان است.
23- آیا به شغلی علاقه دارید که مستلزم فراهم ساختن اندیشههای بسیار باشد؟
الف- علاقهمند نخواهم بود.
ب- شاید علاقهمند باشم.
ج- همیشه علاقهمندم.
24- برای بیان یک اندیشه با چه سهولتی به کلمات مترادف دست پیدا میکنید؟
الف- معمولا این کار برایم دشوار است.
ب- گاهی این کار برایم آسان است.
ج- اغلب این کار برایم آسان است.
25- اگر به ناچار در مسابقهای شرکت کنید که در آن باید تا حد امکان کلمههای بسیاری را که با حرف «ج» شروع میشوند، بیان کنید، تا چه اندازه از عهده این کار برمیآیید؟
الف- چندان از عهده این کار برنمیآیم.
ب- تا اندازهای از عهده این کار برمیآیم.
ج- در حد خیلی زیادی از عهده این کار برمیآیم.
26- اگر از شما خواسته شود در مسابقهای شرکت کنید که در آن باید چیزهای متعلق به یک طبقه معین، مانند غذاها یا گیاهان را نام ببرید تا چه اندازهای از عهده این کار برمیآیید؟
الف- چندان از عهده این کار برنمیآیم.
ب- تا اندازهای از عهده این کار برمیآیم.
ج- در حد خیلی زیادی از عهده این کار برمیآیم.
27- چند جمله میتوانید بنویسید که همه آنها با کلمه «همه» شروع شود؟
الف- میتوانم فقط چند تا بنویسم.
ب- میتوانم تعدادی بنویسم.
ج- میتوانم تعداد زیادی بنویسم.
28- آیا میتوانید غیر از کاربرد معمولی اشیاء موارد استفاده دیگری نیز برای آنها پیدا کنید؟
الف- این کار برایم خیلی دشوار است.
ب- شاید بتوانم چند مورد استفاده دیگر پیدا کنم.
ج- میتوانم موارد استفاده بسیاری پیدا کنم.
29- نوشتن تعداد زیادی داستان تازه چقدر برایتان آسان است؟
الف- این کار برایم دشوار است.
ب- میتوانم چند داستان بنویسم.
ج- میتوانم داستانهای بسیاری بنویسم.
30-کدامیک از موارد زیر برایتان آسانترین است؟
الف- حفظ یک شعر 10 بیتی.
ب- تفسیر یک شعر 10 بیتی.
ج- سرودن یک شعر 10 بیتی.
31- اگر از شما خواسته شود تا مقالهای برای روزنامه درباره جامعه خود بنویسید، ترجیح میدهید درباره کدامیک از موارد زیر بنویسید؟
الف- آنچه را که پیش از آن درباره جامعهام نوشته شده، خلاصه میکنم.
ب- بر آنچه پیش از آن درباره جامعهام نوشته شده است، اطلاعات دیگری میافزایم.
ج- پس از مطالعه مطالبی که پیش از آن درباره جامعهام نوشته شده است، به نوشتن مقاله خود اقدام میکنم.
32- از کدام مورد زیر بیشترین لذت را میبرید؟
الف- از مطالعه کتابهای معروف لذت میبرم.
ب- از مطالعه کتابهای معروف و نوشتن چند کتاب لذت میبرم.
ج- از نوشتن کتاب لذت میبرم.
33- در طراحی اسباببازیهای جدید برای کودکان موفق میشوید؟
الف- چندان موفق نخواهم بود.
ب- شاید بتوانم چند طرح ارائه کنم.
ج- میتوانم طرحهای بسیاری ارائه کنم.
34- اگر به جای معلم به کلاس کودکستانی بروید و طرح درس نداشته باشید تا چه اندازه از عهده آن برمیآیید؟
الف- شکست خواهم خورد.
ب- مشکل خواهم داشت.
ج- موفق خواهم شد.
35- نوشتن مترادفهای بسیار برای کلمه «سریع» چقدر برایتان آسان است؟
الف- این کار برایم خیلی دشوار است.
ب- این کار تا اندازهای برایم دشوار است.
ج- این کار برایم آسان است.
36- فرض کنیم همه راههای معمولی برای گرم کردن غذا را از دست دادهایم، تهیه فهرستی طولانی از راههای دیگر برای گرم کردن غذا چقدر برایتان آسان است؟
الف- این کار برایم خیلی دشوار است.
ب- این کار تا اندازهای برایم دشوار است.
ج- این کار برایم آسان است.
37- اگر به سخنرانی ناچار شوید، تا چه اندازه از عهده آن برمیآیید؟
الف- به طور کامل از روی یادداشتهایم میخوانم.
ب- بیشتر از روی یادداشتهایم میخوانم.
ج- گاهی به یادداشتهایم نگاه میکنم.
38- اگر با گروهی از دوستانتان باشید و آنان از شما بخواهند درباره چیزی که در آن تجربه دارید یک ساعت صحبت کنید، چه کار میکنید؟
الف- سعی میکنم از صحبت کردن درباره آن خودداری کنم.
ب- میتوانم فکر کنم و چیزهایی بگویم.
ج- میتوانم مدتی طولانی درباره آن صحبت کنم.
39- آیا به شغلی علاقهمند هستید که مستلزم سر هم کردن داستان در مقابل شنوندگان باشد؟
الف- علاقهمند نیستم.
ب- شاید علاقهمند باشم.
ج- علاقهمند هستم.
40- وقتی ناچار باشید با کسی که فارسی خوب بلد نیست ارتباط برقرار کنید، یافتن راههای سادهتر برای بیان مطالب خود به فارسی تا چه اندازه برایتان آسان است؟
الف- معمولا این کار برایم دشوار است.
ب- گاهی این کار برایم دشوار است.
ج- اغلب این کار برایم آسان است.
41- چقدر از ساختن چیزهای جدید لذت میبرید؟
الف- معمولا از ساختن چیزهای جدید لذت میبرم.
ب- گاهی از ساختن چیزهای جدید لذت میبرم.
ج- اغلب از ساختن چیزهای جدید لذت میبرم.
42- با افرادی که به سختی متقاعد میشوند، چگونه برخورد میکنید؟
الف- در یافتن دلایل متقاعدکننده مشکل دارم.
ب- سعی میکنم برای متقاعد کردن آنها دلایل مختلف بیابم.
ج- برای متقاعد کردن آنان دلایل بسیار مییابم.
43- وقتی میخواهید کار پیچیدهای را انجام دهید، معمولا کدام روش را بر میگزینید؟
الف- روشی واحد مییابم.
ب- شاید بتوانم چند روش بیابم.
ج- میتوانم روشهای متنوعی بیابم.
44- چه نوع کاری را بیشتر دوست دارید؟
الف- کاری که تقریبا همه مراحل آن از پیش مشخص و معین شده باشد.
ب- کاری را که بخشی از آن از پیش مشخص شده و بخشی از آن نیازمند ابتکار باشد.
ج- کاری را که بیشتر مراحل آن نیازمند ابتکار باشد.
45- آیا توضیح دلایل رفتار پیچیده مانند رفتار یک کودک نابهنجار برای شما دشوار است؟
الف- توضیح رفتار پیچیده برای من خیلی دشوار است.
ب- میتوانم توضیحات کلی ارائه دهم.
ج- میتوانم توضیحات بسیاری ارائه دهم.
46- اگر به یک گردهمایی دعوت شوید تا مسائل جامعه خود را مورد بحث قرار دهید، تهیه فهرستی طولانی از مسائل آن چقدر برایتان دشوار است؟
الف- خیلی دشوار است.
ب- تا حدی دشوار است.
ج- چندان هم دشوار نیست.
47- اگر از شما دعوت شود به منظور دریافت کمک مالی پیشنهادهایی به انجمن شهر ارائه دهید تا چه اندازه از عهده این کار بر میآیید؟
الف- ارائه پیشنهادهایی فراتر از آنچه شورای شهر قبلا در نظر گرفته است، برایم دشوار است.
ب- میتوانم تعداد اندکی پیشنهاد فراتر از آنچه قبلا شورای شهر در نظر گرفته است، ارائه دهم.
ج- میتوانم پیشنهادهای زیادی فراتر از آنچه قبلا شورای شهر در نظر گرفته است، ارائه دهم.
48- آیا میتوانید به یک معلم کلاس اول کمک کنید تا راههای گوناگون بسیاری برای آموزش اعداد بیابد، به طوری که بچهها به فراگیری اعداد علاقهمند شوند؟
الف- خیر، نمیتوانم این کار را انجام دهم.
ب- شاید بتوانم چند راه معدود ارائه دهم.
ج- بله میتوانم راههای بسیاری ارائه دهم.
49- کمک فکری به مدرسهای با امکانات محدود، برای دستیابی به راههایی برای تامین امکانات ورزشی و سرگرمیها چقدر برای شما آسان است؟
الف- خیلی دشوار است.
ب- میتوانم راههای جدیدی ارائه دهم.
ج- میتوانم راههای بسیاری ارائه دهم.
50- وقتی حادثه غیرعادلانهای برای شما رخ میدهد، آیا سعی میکنید به عوامل مختلفی که احتمالا در آن دخالت داشتهاند، پیببرید؟
الف- سعی نمیکنم.
ب- گاهی سعی میکنم.
ج- معمولا سعی میکنم.
51- وقتی حادثه عجیبی رخ میدهد، معمولا چه میکنید؟
الف- به آن توجه نمیکنم.
ب- به جستوجوی برخی از علل اصلی آن میپردازم.
ج- به جستوجوی همه علل ممکن میپردازم.
52- وقتی به چیزی علاقهمند میشوید، چقدر به جزئیات آن توجه میکنید؟
الف- زیاد به جزئیات توجه نمیکنم.
ب- به جزئیات کلی آن توجه میکنم.
ج- به همه جزئیات آن توجه میکنم.
53- وقتی که به آواز گوش میکنید، چقدر به محتوای آن توجه میکنید؟
الف- هرگز توجه نمیکنم.
ب- گاهی توجه میکنم.
ج- خیلی توجه میکنم.
54- وقتی به یک اثر هنری نگاه میکنید، آیا به آنچه هنرمند سعی دارد بگوید توجه میکنید؟
الف- به آنچه هنرمند سعی دارد بگوید، نمیاندیشم.
ب- بیشتر اوقات به آنچه که هنرمند سعی دارد بگوید، میاندیشم.
ج- فقط گاهی به آنچه هنرمند سعی دارد بگوید، میاندیشم.
55- وقتی یک نمایش بدون کلام (پانتومیم) تماشا میکنید، چه واکنشی نشان میدهید؟
الف- فقط برای لذت بردن تماشا میکنم.
ب- آن را تماشا میکنم و سعی میکنم پیام عمومی آن را درک کنم.
ج- آن را تماشا میکنم و سعی میکنم همه پیام آن را درک کنم.
56- پس از تماشای فیلمی که شما را تحتتاثیر قرار داده است، معمولا چه میکنید؟
الف- به کار بعدی خود میپردازم.
ب- شاید درباره یک جنبه از فیلم با دیگران صحبت کنم.
ج- درباره حوادث فیلم فکر میکنم و با دیگران صحبت میکنم.
57- وقتی نامهای مینویسید، معمولا چه مطالبی در آن میگنجانید؟
الف- درباره چیزهایی مینویسم که دیگران به دانستن آن نیازمندند.
ب- درباره مهمترین حوادث مینویسم.
ج- درباره جزئیات زندگی خودم مینویسم.
58- وقتی کتابی را میخوانید، آیا آنچه را میخوانید در ذهن خود مجسم میکنید؟
الف- آنچه را میخوانم، در ذهن خود مجسم نمیکنم.
ب- آنچه را میخوانم، گاهی در ذهن خود مجسم میکنم.
ج- همه آنچه را که میخوانم، مجسم میکنم.
59- در آنچه انجام میدهید از چه مقدار پیچیدگی لذت میبرید؟
الف- از انجام امور ساده و سر راست لذت میبرم.
ب- از انجام امور پیچیده زندگی لذت میبرم.
ج- از انجام امور بسیار پیچیده لذت میبرم.
60- چقدر به جزئیات کاری که انجام میدهید، میپردازید؟
الف- به ندرت به جزئیات میپردازم.
ب- گاهی به جزئیات میپردازم.
ج- اغلب به جزئیات میپردازم.
پس از خواندن جملات بالا برای اینکه بفهمید چقدر خلاقیت دارید، باید به ازای هر پاسخ، به پاسخ «الف» صفر امتیاز، پاسخ «ب» یک امتیاز و پاسخ «ج» 2 امتیاز بدهید. حالا امتیازتان را در جدول زیر قرار دهید.
17 شهریور 1357
17شهریور تکرار عاشورا و میدان شهدا تکرار کربلا و شهدای ما تکرار شهدای کربلا و مخالفان ملت ما تکرار یزید و وابستگان او هستند.
امام خمینی (ره)
دولت جمشید آموزگار که از نخستین روزهای زمامداری، سیاست تحمیق مردم را پیش گرفته بود و می خواست با همان سازمان های امنیتی موجود، بحران ها را پشت سر بگذارد و رژیم را حفظ کند، نتوانست در برابر امواج توفنده ی انقلاب اسلامی پایداری کند.
تظاهرات مردمی و راهپیمایی های عظیم، روز به روز گسترش می یافت و مراکز فساد، قمارخانه ها وکاباره ها مورد هجوم مردم قرار می گرفت و اعتراضات مردمی علنی تر می شد. به دنبال شکست کابینه آموزگار و ناتوانی دولت در پاسخگویی به استیضاح نمایندگان مجلس فرمایشی شورای ملی در خصوص حادثه سینما رکس آبادان و قاطعیت انقلابی مردم در پیشبرد خواسته هایشان، پس از یک سال در چهارم شهریور 1357، مجبور به استعفا شد و مهندس جعفر شریف امامی که از رجال مشهور وابسته رژیم که 15 سال رئیس مجلس سنا و در سال 1339، نخست وزیر بود، به قصد کنترل اوضاع، از طرف شاه مامور تشکیل کابینه شد. نقشه امریکا این بود که با این تغییر و تحول تا حدی از خشم و نفرت عمومی بکاهد. شریف امامی برنامه دولت خود را براساس آشتی ملی و احترام به روحانیت قرار داد و با آزادی 237 نفر از زندانیان سیاسی و تعطیلی قمارخانه ها و کازینوها تلاش کرد خود را مردمی نشان دهد. ولی این ترفندها کارساز نشد و همان روز که مصادف با شهادت مولای متقیان علی (ع) بود ، تظاهرات و برخوردهای خونین ادامه یافت
در پنجم شهریور تظاهرات گسترده مردم در شهرهای قم، تهران و ... ادامه پیدا کرد و ده ها نفر نیز به شهادت رسیدند. رژیم شاه در یک عقب نشینی آشکار، تقویم شاهنشاهی را که چندی پیش (سال 1354) رسمی کرده بود، مجدداً به تقویم هجری شمسی مبدل ساخت.
در ششم شهریور 1357 امام خمینی (ره) خطاب به ملت پیامی منتشر کرد و نسبت به حیله های دشمنان اسلام و تعویض مهره ها، تغییر تقویم و ... اعلام خطر نمود:
در این موقع حساس تاریخ ایران، شاه به وسیله کارشناسان خود دست به توطئه خطرناکی زده است که با اندکی سستی و تغافل، ملت ایران باید از به دست آوردن آزادی و استقلال و حقوق بشر مایوس شود و خود را برای همه نوع اختناق و شکنجه و قتل و غارت مهیا کند و اسلام باید از احکام نورانی خود چشم بپوشد... .
... ملت ایران بداند که در لب پرتگاهی است که با اندکی غفلت، سقوط می کند و تمام زحمات و رنج های چندین ساله او پایمال می شود و تا آخر روی سعادت نخواهد دید و در نزد خدای متعال مسئول است... .
سیزدهم شهریور(عید فطر) برگزاری راهپیمائی بزرگ در تهران
اختناقی که رژیم از سال ها قبل ایجاد کرده بود، در یکی ، دو ماه اخیر به اوج خود رسیده بود، اما پیگیری ادامه نهضت از طرف امام (ره) و روحانیت معظم، در روز عید فطر آن سال تجلی نمود و مردم در شهرهای خمین، تهران، قم، کرج و ایلام و دیگر شهرها پس از برگزاری نماز عید به حرکت در آمدند و شعارهای کوبنده بر ضد رژیم سر دادند و بزرگ ترین راهپیمایی ها در تهران با شرکت نزدیک به یک میلیون نفر برگزار شد و روزنه امید پیروزی و نقطه عطف تاریخ سازی را در نهضت اسلامی پدید آورد. تظاهر کنندگان با مشت های گره کرده و فریادهای کوبنده خواستار برکناری رژیم شاهنشاهی و تاسیس حکومت اسلامی شدند.
راهپیمایان در تهران با ابراز محبت به سربازان و بوسیدن آن ها خواستار پیوستن ارتش به ملت شدند. امام خمینی (ره) به مناسبت این راهپیمایی، اعلامیه ای منتشر و خطاب به ملت ایران فرمودند:
مردم مسلمان ایران به دنبال برگزاری نماز عید، دست به عبادت ارزنده دیگری زدند که آن فریادهای کوبنده علیه دستگاه جبار و چپاولگر برای به پا داشتن حکومت عدل الهی است که کوشش در این راه از اعظم عبادات است وفدایی دادن در راه آن سیره انبیا عظام خصوصا نبی اکرم اسلام و وصی بزرگ او امیرمومنان است... .
ملت عظیم الشأن ایران! نهضت خود را ادامه داده و هرگز سستی به خود راه ندهید که نمی دهید. مطمئن باشید به امید خدا پیروزی و سرافرازی نزدیک است.
امام خمینی (ره) در این اعلامیه ارتشیان را برادران خود خوانده و خواستار احترام بیشتر به آنان شدند و فرمودند:
... ای سربازان غیور که برای وطن و کشور خود فداکاری می کنید، به پا خیزید، ذلت و اسارت بس است، پیوند خود را با ملت عزیز استوارتر کنید... .
تظاهرات روز عید فطر زمینه ای برای تظاهرات 16 شهریور گردید. در این روز راهپیمایی بزرگ تهران انجام شد. ابتدا ماموران کوشش کردند که جلوی راهپیمایی را بگیرند و چون توفیقی نیافتند خود نیز به دنبال جمعیت به حرکت در آمدند.
راهپیمایی و تعطیل عمومی شانزدهم شهریور به واسطه اعتراض مردمی به جنایات رژیم و کشتار مردم در روزهای پیشین بود . ماموران رژیم از شب قبل در میدان های مهم شهر مستقر شده و آماده هرگونه درگیری با تظاهرکنندگان بودند. حرکت از قیطریه آغاز شد و به طرف میدان آزادی ادامه یافت. در این راهپیمایی شعارهای خمینی رهبر ماست، ایران کشور ماست، برادر ارتشی چرا برادرکشی، مسلمان به پاخیز برادرت کشته شد شنیده می شد و عکس هایی از امام(ره) برفراز دست ها مشاهده می گردید. و در بین مردم اعلام شد که صبح روز بعد (جمعه 17 شهریور) در میدان ژاله ( میدان شهدا فعلی ) تجمع صورت خواهد گرفت.
جمعه سرخ یا 17شهریور-اعلام حکومت نظامی وقتل عام مسلمانان
در اولین ساعات جمعه 17 شهریور سال 1357، ارتشبد غلامعلی اویسی از رادیو اعلام حکومت نظامی کرد و اطلاعیه فرمانداری نظامی را به شرح زیر قرائت کرد:
1- دولت شاهنشاهی ایران به منظور ایجاد رفاه مردم و حفظ نظم از ساعت 6 صبح روز جمعه 17 شهریور 1357، مقررات حکومت نظامی را به مدت 6 ماه در شهرهای کشور اعلام می نماید.
2- این جانب (ارتشبد اویسی) به سمت فرماندار نظامی تهران و حومه منصوب گردیده ام.
3- ساعات منع عبور و مرور از ساعت 21 تا 5 صبح روز بعد تعیین می گردد... . براساس اطلاعیه شماره سه فرمانداری نظامی اجتماع بیش از دو نفر در تهران ممنوع اعلام گردید.
مردم تهران که از حکومت نظامی اطلاع نداشتند، پیش از ساعت 6 صبح و پس از ادای فریضه نماز برای چهارمین روز متوالی، از خانه ها بیرون آمده و سیل آسا روی به خیابان ها آوردند. مرکز تجمع آنان میدان ژاله (میدان شهدای کنونی) بود، همین که مردم به خیابان ها رسیدند، ناگهان با دیدن تانک ها و زره پوش های نظامی و ماموران مسلسل به دست حکومت نظامی غافلگیر شدند.
مردم بدون اعتنا به سربازان به حرکت خود ادامه دادند. همگان در دل احساس نوعی شجاعت و از جان گذشتگی می کردند. از خیابان های اطرف سیل انبوه جمعیت با سردادن شعارهای انقلابی به سمت میدان ژاله در حرکت بودند.
ماموران مسلح، پس از چند بار اخطار از زمین و هوا جمعیت را هدف رگبار مسلسل قرار دادند. فریاد الله اکبر و لااله الالله همه جا را پر کرد. جمعیت وحشت زده و هراسان به هر سمتی می دویدند، تا مامنی برای خود پیدا نمایند و گروهی روی زمین دراز کشیده بودند و رگبار مسلسل ها اجازه حرکت به ایشان نمی داد.
ضجه و ناله و فریاد با صدای گلوله در هم آمیخته بود و بوی خون و دود و باروت همه جا به مشام می رسید. با نزدیک شدن ظهر به تدریج میدان ژاله که اینک واقعا به میدان شهدا تبدیل گشته بود در هاله ای از سکوت مرگبار فرو رفت. در حول و حوش میدان آنچه به چشم می خورد، جنازه شهیدانی بود که در صحنه نبرد نابرابر همچنان باقی مانده و خون هایی که هر گوشه ای از میدان را گلگون کرده بود.
رژیم تعداد کل شهدای 17 شهریور را 58 نفر و مجروحان این فاجعه را 205 نفر اعلام داشت و تجمع گسترده و عظیم مردم تهران را نقشه خارجی اعلام کرد.
شمار دقیق قربانیان مظلوم حادثه 17 شهریور در میدان شهدا و خیابان های اطراف، هیچ گاه مشخص نگردید، لیکن، این رقم از چهار هزار نفر افزون تر بود و یکی از بزرگ ترین فجایع تاریخ انقلاب در جمعه سیاه اتفاق افتاد.
پیام امام خمینی(ره)به مناسبت کشتار بی رحمانه مردم تهرانامام (ره) فردای هفدهم شهریور، با ارسال پیامی به ملت شریف و شجاع ایران، ضمن ابراز هم دردی با ملت، کشتار وحشیانه را محکوم نمودند و دولت آشتی ملی را دولتی تحمیلی و غیر قانونی اعلام کردند.
امام (ره) در گوشه ای از پیام خود فرمودند:
... چهره ایران امروز گلگون است و دلاوری و نشاط در تمام اماکن به چشم می خورد، آری این چنین است راه امیرالمومنین علی(ع) و سرور شهیدان امام حسین (ع).
ای کاش خمینی در میان شما بود و در کنار شما در جبهه دفاع برای خدای تعالی کشته می شد... باید علما و روشنفکران ملت در زیر چکمه دژخیمان خرد شوند تا کسی خیال آزادی به خود راه ندهد. شما ای ملت محترم ایران که تصمیم گرفته اید خود را از شر رژیم شاه خلاص گردانید و در رفراندمی که در سوم و چهارم شوال در برابر ناظران سراسر جهان انجام دادید، به دنیا نشان دادید که رژیم شاه جایی برای خود در ایران ندارد... .